નવી દિલ્હી: દેશની રાજધાનીની હવાની ગુણવત્તા અંગે ચિંતાજનક સમાચાર સામે આવ્યા છે. ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર હેલ્થ મેટ્રિક્સ એન્ડ ઇવેલ્યુએશન (IHME)ના એક નવા અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે 2023માં દિલ્હીમાં 17,188 મૃત્યુ સીધા વાયુ પ્રદૂષણને કારણે થયા હતા. આનો સ્પષ્ટ અર્થ એ છે કે દિલ્હીમાં દર સાત મૃત્યુમાંથી એક માટે પ્રદૂષણ જવાબદાર હતું.
PM2.5 મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ
સેન્ટર ફોર રિસર્ચ ઓન એનર્જી એન્ડ ક્લિન એર (CREA)ના વિશ્લેષણ મુજબ, 2023માં દિલ્હીમાં થયેલા કુલ મૃત્યુમાંથી આશરે 15% મૃત્યુ ફક્ત પ્રદૂષણને કારણે થયા હતા. રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે સૂક્ષ્મ હવા પ્રદૂષકો, જેને કણ પદાર્થ (PM2.5) કહેવાય છે, તે દિલ્હીમાં મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને ડાયાબિટીસ કરતાં વધુ ઘાતક
સૌથી આઘાતજનક વાત એ છે કે દિલ્હીની નબળી હવા ગુણવત્તા હવે પરંપરાગત આરોગ્ય જોખમો કરતાં પણ વધુ ખતરનાક સાબિત થઈ રહી છે. પ્રદૂષણે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબિટીસ અને હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ જેવા અન્ય જોખમોને વટાવી દીધા છે.
2023માં દિલ્હીમાં મૃત્યુના મુખ્ય કારણો
જાહેર આરોગ્ય સંકટ
નિષ્ણાતો કહે છે કે દિલ્હીની હવા WHOના ધોરણો કરતા અનેક ગણી વધુ ઝેરી બની રહી છે. પ્રદૂષણનું આ સ્તર બાળકોમાં ફેફસાના રોગો, હૃદય રોગ, સ્ટ્રોક અને અસ્થમામાં ઝડપથી વધારો તરફ દોરી રહ્યું છે. CREA રિપોર્ટ ભાર મૂકે છે કે પ્રદૂષણ હવે ફક્ત પર્યાવરણીય મુદ્દો નથી, પરંતુ જાહેર આરોગ્ય સંકટ છે.
આગળ શું કરવાની જરૂર છે?
નિષ્ણાતોએ ચેતવણી આપે છે કે જો દિલ્હીને આ ખતરાથી બચાવવી હોય, તો સરકારને વિજ્ઞાન આધારિત, નક્કર નીતિઓ અને કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે. આમાં ઔદ્યોગિક ઉત્સર્જનને નિયંત્રિત કરવા, વાહનોના ઉત્સર્જનને કડક બનાવવા અને ગ્રીન ઝોન વધારવા જેવા પગલાંનો સમાવેશ થવો જોઈએ. જો તાત્કાલિક પગલાં લેવામાં નહીં આવે, તો આગામી વર્ષોમાં આ આંકડો વધુ ચિંતાજનક બની શકે છે.
