અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિનો વધારાનો 25 ટકા ટેરિફ ભારત પર લાગુ કરવામાં આવ્યો છે. હવે અમેરિકા દ્વારા ભારત પર લાદવામાં આવેલ કુલ ટેરિફ 50 ટકા થઈ ગયો છે. કાપડ ઉદ્યોગને સૌથી વધુ અસર થવાની ધારણા છે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતે તેની ‘સ્પેશિયલ 40’ યોજનાને અમલમાં મૂકવાની તૈયારી શરૂ કરી દીધી છે. જેના પછી કાપડ ઉદ્યોગ પરની અસર સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત થવાની ધારણા છે. હવે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે ભારતનો ‘સ્પેશિયલ 40’ યોજના શું છે? આ યોજના સાથે ટ્રમ્પના ટેરિફને કાપડ ઉદ્યોગો પરથી કેવી રીતે નિષ્ક્રિય કરી શકાય? ચાલો તમને તેના વિશે વિગતવાર માહિતી પણ આપીએ.
આ ભારતનો ‘સ્પેશિયલ 40’ યોજના છે
ભારતીય કાપડ ઉત્પાદનો પર 50 ટકા કસ્ટમ ડ્યુટી લાદવાની વચ્ચે, સરકારે કાપડ નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 40 દેશોમાં ખાસ સંપર્ક કાર્યક્રમો ચલાવવાની યોજના બનાવી છે. બુધવારે માહિતી આપતાં, એક સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે બ્રિટન, જાપાન, દક્ષિણ કોરિયા, જર્મની, ફ્રાન્સ, ઇટાલી, સ્પેન, નેધરલેન્ડ, પોલેન્ડ, કેનેડા, મેક્સિકો, રશિયા, બેલ્જિયમ, તુર્કી, સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE) અને ઓસ્ટ્રેલિયા જેવા મુખ્ય દેશોને આ પહેલ હેઠળ સમાવવામાં આવ્યા છે.
અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ભારત આ 40 બજારોમાં કાપડ ઉત્પાદનોના વિશ્વસનીય, ગુણવત્તાયુક્ત, ટકાઉ અને નવીન સપ્લાયર બનવા તરફ કામ કરશે. ભારતીય મિશન અને નિકાસ પ્રમોશન કાઉન્સિલ (EPC) આમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. જોકે ભારત પહેલાથી જ 220 થી વધુ દેશોમાં કાપડ નિકાસ કરે છે, આ 40 દેશો મળીને લગભગ $590 બિલિયનના વૈશ્વિક કાપડ અને વસ્ત્રોની આયાત કરે છે. આ આયાતમાં ભારતનો હિસ્સો હાલમાં માત્ર પાંચ-છ ટકા છે.
કાપડ કેટલું નુકસાન સહન કરી શકે છે?
અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે આવી સ્થિતિમાં, આ દેશો સાથે ખાસ સંપર્કની આ પહેલ બજાર વૈવિધ્યકરણ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું બનવા જઈ રહી છે. ભારતીય ઉત્પાદનો પર અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલી વધારાની 25 ટકા ડ્યુટી 27 ઓગસ્ટથી અમલમાં આવી છે. આ રીતે, કુલ આયાત ડ્યુટી વધીને 50 ટકા થઈ ગઈ છે. કાપડ, રત્નો અને ઝવેરાત, ચામડું, માછલી, રસાયણો અને મશીનરી જેવા ક્ષેત્રોની નિકાસ પર તેની પ્રતિકૂળ અસર થવાની ધારણા છે. ફક્ત કાપડ ક્ષેત્રનું અમેરિકામાં નિકાસ નુકસાન $10.3 બિલિયન થઈ શકે છે.
ભારતની સ્પર્ધાત્મકતા ઘટી શકે છે
એપેરલ એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલ (AEPC) ના જનરલ સેક્રેટરી મિથિલેશ્વર ઠાકુરે જણાવ્યું હતું કે ઉદ્યોગે પહેલાથી જ 25 ટકા ડ્યુટી દર સ્વીકારી લીધો હતો, પરંતુ હવે વધારાની 25 ટકા ડ્યુટી લાદવાથી, બાંગ્લાદેશ, વિયેતનામ, શ્રીલંકા, કંબોડિયા અને ઇન્ડોનેશિયા જેવા દેશોની તુલનામાં ભારતની સ્પર્ધાત્મકતા 30-31 ટકા ઘટી ગઈ છે. આને કારણે, ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગ લગભગ યુએસ બજારમાંથી બહાર થઈ ગયો છે. તેમણે સરકાર પાસેથી તાત્કાલિક નાણાકીય રાહતની માંગ કરી જેથી ઉદ્યોગ કટોકટીમાંથી બહાર નીકળી શકે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે કાપડ ઉદ્યોગ હવે બ્રિટન અને EFTA દેશો સાથે વેપાર કરારો દ્વારા નુકસાનની ભરપાઈ કરવાની શક્યતાઓ શોધી રહ્યો છે.
